aut. Wladyslaw Walkiewicz, Tytus Maleszewski, 1892, Polona

18 maja

„Z rozkoszą czytam pracę o harmonii, której wykład zdaje mi się być całkowity, jak najprzystępniejszy do pojęcia najbardziej upartego. To tylko bieda, że prawdziwych lubowników muzyki, na których pożytek dzieło napisane, jest u nas bardzo mało, a co gorsza – coraz mniej. (…) Zawstydza mnie pan dobrocią Swoją, poświęcając mnie tak dostojną książkę”.

Tak Stanisław Moniuszko pisze do Napoleona Ordy 18 maja 1870 roku w odpowiedzi na nadesłanie mu pracy Gramatyka muzyki, w której autor zawarł dedykację o treści: „Zacnemu Ziomkowi i kompozytorowi naszemu, Stanisławowi Moniuszce, w dowód czci i jego zasługom muzycznym pracę swoją poświęca Napoleon Orda”.

Autor Gramatyki dziś najbardziej znany jest jednak w kontekście Moniuszkowskim - z obrazka przedstawiającego dom Moniuszków w Ubielu, w którym na świat przyszedł przyszły kompozytor. Dzięki tej pracy możemy tylko wyobrazić sobie, jak wyglądał folwark Ubiel, gdyż dwór nie przetrwał do naszych czasów. Zrujnowany podczas drugiej wojny światowej nie został nigdy odbudowany. W latach 60. XX wieku odnalezienie miejsca, na którym stał, możliwe stało się dzięki szeroko zakrojonej akcji z udziałem wojskowych z Polski i Związku Radzieckiego.